«Γνωρίζοντας τις Οινιάδες»
Η Πεντάλοφος εντοπίζεται στο ακαρνανικό τμήμα των Οινιαδών, κτισμένη στις νότιες παρυφές του Βελανιδόδασους Ξηρομέρου που παλαιότερα κάλυπτε ολόκληρη την περιοχή και στην δυτική όχθη του ποταμού Αχελώου. Αναπτύσσεται οικιστικά πάνω σε δυο χαμηλούς λόφους με θέα το διάβα του ποταμού.
Πιθανολογείται ότι στον τόπο που είναι κτισμένο το χωριό, στην αρχαιότητα βρίσκονταν η Αρχαία Μικρά Αινεία ή Οινεία και φαίνεται να κατοικείται από το β' μισό του 4ου αι. π.X, γεγονός που πιστοποιεί και η εύρεση αρχαιολογικών ευρημάτων, με σπουδαιότερη την ανακάλυψη του αγάλματος της Θεάς Αρτέμιδος το έτος 1951.
Κατά την πρώτη κάθοδο των Σλάβων φαίνεται ότι το όνομα της άλλαξε σε «Ποδολοβίτσα», όνομα που το χωριό έφερε μέχρι το πρόσφατο παρελθόν και βάση των σλάβικων γλωσσών ή τη ρουμάνικη λέξη «Πόδος» φαίνεται να σημαίνει τόπος κυνηγιού ή ποτάμιο πέρασμα, γέφυρα αντίστοιχα.
Κατά τον μεσαίωνα το χωριό ακολούθησε τη μοίρα της υπόλοιπης Ακαρνανίας, αρχικά ως τμήμα του Δεσποτάτου της Ηπείρου και έπειτα υπό την ηγεμονία του Καρόλου Α' Τόκκο μέχρι και την κατάλυση της και την αρχή της Τουρκοκρατίας το 1451.
Κατά τη διάρκεια του 17ου αιώνα, η Ακαρνανία όπως και η Αιτωλία, υπήρξε θέατρο του ανταγωνισμού Τούρκων και Βενετών και καταστρεφόταν άλλες φορές από τους μεν και άλλες από τους δε. Ενώ το ίδιο καταστρεπτικές ήταν και οι έριδες των Ελλήνων για τα αρματολίκια που συγκλόνιζαν συχνά τη περιοχή.
Ο ανταγωνισμός αυτός επέφερε την συνεχή προσπάθεια των Τούρκων για κατοίκηση στη Πεντάλοφο, λόγω της κομβικής της θέσης στη διάβαση του ποταμού και στην νότια είσοδο του Ξηρομέρου καθώς και τον εύφορο κάμπο της, ικανό να διασφαλίσει τροφή στον εχθρικό στρατό και τα ζώα που τον συνόδευαν αλλά και να απειλεί τις ελληνικές θέσεις.
Οι Τούρκοι ονόμαζαν το χωριό Μπουντολοβίτσα ή Τσιφλικάτ ενώ αποτέλεσε και έδρα του Τούρκου Διοικητή της περιοχής. Στο σημείο εγκαταστάθηκαν Αγάδες και Μπέηδες με μεγάλο αριθμό δουλοπάροικων που καλλιεργούσαν τη γη.
Το γεγονός αυτό κατέστησε την Πεντάλοφο ως ένα από τα σημεία της Αιτωλοακαρνανίας που υπέφεραν περισσότερο από τον κατακτητή καθώς ως πέρασμα καλούνταν συχνά να υποταχθεί στα εχθρικά στρατεύματα που καταπίεζαν βάναυσα το ντόπιο πληθυσμό. Η κατάσταση αυτή εξώθησε πολλούς από τους κατοίκους που δεν υπέφεραν άλλο τις κακουχίες να εμπλακούν ενεργά στον αγώνα έναντι των Οθωμανών, καταφεύγοντας στα κοντινά αρματολίκια.
Μετά την απελευθέρωση και την σύστατη δήμων η Πεντάλοφος μαζί με τα χωρία Παλαιοκατούνα (Λεσινι), Παλαιομάνινα και Ρίγανη εντάχθηκε στον ακαρνανικό Δήμο Οινιαδών με έδρα την Κατοχή.
Σήμερα η Πεντάλοφος συνιστά μια παραγωγική αγροτική κοινότητα, με δημοφιλή παραδοσιακά κέντρα εστίασης τα οποία κατά τους καλοκαιρούς μήνες προσφέρουν εξαιρετικά πιάτα βασισμένα στη τοπική κουζίνα.
Το βορεινό της τμήμα συνιστά μια απ’ τις εισόδους του βελανιδόδασους Ξηρόμερου με πλούσια χλωρίδα και πανίδα και ιδιαίτερη ομορφιά καθώς γιγάντιες και υπέρ-αιωνόβιες βελανιδιές και φλαμουριές κυριαρχούν στο τοπίο.
Στο ανατολικό και το νότιο τμήμα της κυριαρχεί ο πόταμος Αχελώος, τον οποίο μπορεί να απολαύσει κανείς, κάνοντας μια στάση για καφέ ή στη γέφυρα που συνδέει τη Πεντάλοφο με την αντίπερα καταπράσινη Γουριά!