Διασχίζοντας κανείς τη Λιμνοθάλασσα της Θολής και κατευθυνόμενος προς το Λούρο θα αντικρίσει στο μέσο της Λιμνοθάλασσας το εγκαταλελειμμένο μοναστήρι του Αϊ Γιάννη της Θολής με τον επιβλητικό οχυρό του Πύργο.
Πρόκειται για μεταβυζαντινά κτίσματα που εντοπίζονται σε ακατοίκητη νησίδα στη λιμνοθάλασσα της Θολής και προκαλούν έντονο ιστορικό, αρχιτεκτονικό και περιηγητικό ενδιαφέρον.
Το κτιριακό συγκρότημα της μονής του Αϊ-Γιάννη είναι σχετικά μικρό. Για την ακρίβεια αποτελείται από ένα εκκλησάκι και από έναν πύργο και αποτελούσε μετόχι του γειτονικού οχυρού μοναστηριού των Ταξιαρχών που βρίσκεται 2.5χλμ πιο βόρεια.
Δυστυχώς η στέγη και ο τρουλίσκος της εκκλησίας λόγω της φθοράς και της εγκατάλειψης έχουν υποχωρήσει με αποτέλεσμα να μην έχουμε σαφή εικόνα για το εσωτερικό του ναού ενώ ο μοναστηριακός πύργος αποτελεί μοναδικό δείγμα της τοπικής αρχιτεκτονικής της εποχής του που παρά την εγκατάλειψη σώζεται σε αρκετά καλή κατάσταση.
Ο πύργος ήταν διώροφος ή τριώροφος με εξωτερική σκάλα, πολεμίστρα και ζεματίστρα πάνω από την είσοδο του. Αυτός ήταν και ο λόγος που η κεντρική θύρα τοποθετούνταν στο τελευταίο επίπεδο και η πρόσβαση εικάζεται ότι γινόταν με ξύλινη μεταφερόμενη σκάλα. Η άμυνα του πύργου υποστηρίζονταν από έντεκα τυφεκιοθυρίδες σε όλα τα επίπεδα – ορόφους αλλά και από σειρά άλλων αμυντικών μηχανισμών που δεν σώζονται σήμερα.
Η χρονολογία κατασκευής του πύργου δεν είναι γνωστή ωστόσο εικάζεται ότι ήταν σύγχρονη της κατασκευής του επίσης επιβλητικού πύργου της Μονής Ταξιαρχών για τον οποίο είναι γνωστό ότι αποπερατώθηκε το 1742.
Το αξιοπερίεργο είναι ότι δεδομένου του μικρού μεγέθους της νησίδας ο πύργος είναι ασυνήθιστα μεγάλος και απροσδόκητα καλά οχυρωμένος. Για το λογο αυτό εικάζεται πως σκοπός της οχύρωσης στο σημείο εκείνο πιθανότατα ήταν η παρεμπόδιση εισβολέων να κατευθυνθούν στην κύρια μονή και την αιτωλοακαρνανική ενδοχώρα καθώς και η διασφάλιση του απρόσκοπτου εφοδιασμού των Ταξιαρχών με αλιεύματα και άλλα προϊόντα που διακινούνταν δια θαλάσσης.
Κτίσματα όπως ο Πύργος του Αη Γιάννη και ο Πύργος των Ταξιαρχών σε μια τόσο πολυσύχναστη θαλάσσια οδό στην είσοδο του πατραϊκού υποδηλώνουν την έντονη ανασφάλεια που επικρατούσε στην περιοχή κατά τον 17 - 18ο αιώνα καθώς η πειρατεία όπως είναι γνωστό ήταν εκτεταμένη σε όλο το Ιόνιο με παρουσία Αλγερινών, Δαλματών και Τούρκων που επέδραμαν τις θάλασσες και επιτίθονταν σε πλοία, παράκτια χωριά, μονές και κάθε άλλο στόχο που θα τους προσέδιδε χρήματα, πόρους ή αιχμαλώτους που μπορούσαν να πωληθούν στα σκλαβοπάζαρα της Ανατολής.
Το μοναστήρι φαίνεται να ερημώθηκε ήδη από το 1800 ενώ αναφέρεται ως ένα από τα σημεία που χρησιμοποιήθηκαν από τους Έλληνες αγωνιστές για τον ανεφοδιασμό του Πολιορκημένου Μεσολογγίου.